Riyakar ne demek sorusunun en yalın cevabı; “en az iki farklı kişilik özelliği gösteren kişidir”, şeklinde olacaktır. Elbette riyakar kişiyi kimse sevmez. Hatta bir riyakar bile, kendisi gibi olsa da bir başka riyakara tahammül edemez.
Fakat bu yazıda riyakar ne anlama gelir olgusundan ziyade, riyakar bir profilin gerçek amacı nedir ve bu durumu neden sistematikleştirir, bunu irdelemeye çalışacağız.
Size bir riyakarın portresi ve gelebileceği uç noktaların vahimiyetini, tedavi edilebilir vakaların insanlığa sağlayacağı yararı kısaca projekte edeceğiz.
Riyakar Ne Demek Diye Soranlara En Güzel Yanıt: Kendini Kandıran Kişidir
Riyakâr ne demektir denince günümüzde akla gelen ilk örnek sosyal medya oluyor. Elmanın çürük yönünün kapatılıp yalnızca sağlam tarafının fotoğraflandığı, cilalanmış efsane hayatların ve mutluluğun havada uçuştuğu, dışı şeffaf ince bir camla kaplı, kırılgan ve içi hava dolu sosyal medya topluma riyakarlığı dayatabiliyor.
Ancak riyakar kişi ancak kendini kandırabilir. Günün sonunda gerçekler, suyun sızıp gün ışığına ulaştığı gibi olması gereken noktaya ulaşacaktır. Sen dürüst ol, varsın çevrende kimse kalmasın.
Riyakar TDK Sözlükte Nasıl Tanımlanır?
Riya; Arapça kökenli ve göründüğü gibi olmama anlamına sahip bir kelime kökeni olarak Türkçe’de kullanılmaya başlamıştır. Riyakar kelimesinin anlamı Tdk sözlükte “ikiyüzlü” olarak tanımlanmıştır. Ancak riyakar ne demek sorusunun yanıtı aslında tek bir kelime ile anlatılamayacak kadar geniştir.
Çünkü riyakar kişi çevresini ve yakınlarını da manipüle etmekte çok usta olduğu için, aslında hayatın olağan akışına da sürekli müdahale eden kişidir. Zararları yalnız kendine değil adeta hale etkisiyle çevresine de yayılmaktadır.
Sabah Başka Akşam Başka Kişi: Huzurlarınızda Riyakar
Riyakar bir insan, sahip olduğu yüzlerden hangisini kimin için takındığını zaman zaman unutabilir. Yani sabah başka, akşam bambaşka biriyle karşılaşma olasılığı yüksektir. Riyakar kişi;
- Kendi inandığı alemindeki gerçekleri başkaları da yaşasın ister.
- Riya ile manipüle ettiği insanları sürekli suistimal ederek psikolojik tacizi sistematikleştirir.
- Çıkarları doğrultusunda adeta satranç taşı üzerinde sürekli yer değiştiren bir piyon gibi saf değiştirmekten imtina etmez.
- Kendi haklarıyla yetinmediği için riya ile sürekli başka kişilerin hakkını yiyerek sosyal infialin bir parçası olur.
Düşünsenize; en iyi ihtimalle dünya nüfusunun sadece %10’u bile riyakar olsa, yukarıdaki analizlerimize göre hakkı yenilen korkunç bir mazlum kitle var anlamına gelmektedir. Şu anda dünyadaki coğrafyaların pek çoğunda da zaten bu sorun yaşanmıyor mu?
Riyakar Kişinin Davranışının Psikolojik Boyutu Nedir?
Dünyadaki milyarlarca insanın parmak izleri dahi birbirine benzemezken, kişisel özelliklerinin benzemesini beklemek yanlış olacaktır. Her insan koca bir dünyadır. Her dünya ise kendine özgü renkler ile bezelidir.
İnsan ruhu, sırrı hala çözülememiş girift bir bilinmezlik denklemi gibi önümüzde duruyor. İnsan; hayatı boyunca bitmeyen bir eğitim yolculuğunda olduğunun çoğunlukla farkında olmadan yürüyor.
Dünyanın aç gözlü paydaşları tüm hazineleri paylaşamazken, bir çocuğun elindeki iki şekerden birini tüm saflığıyla, parkta oturan düşünceli, yaşlı kadına uzatıp paylaşması, bu ana şahit olan herkes için sağlam bir eğitim ve ibrettir.
Riyakar kişi kendi temel kişilik değerleri, toplumdakiler ve yakın çevresinde bulunan kişilerle örtüşmediğinde, toplumun bir parçası olabilmek uğruna riyakarlık yapmak zorunda hissedebilir.
Kişilik özelliklerinde riya kodu olan, saf kötülük peşindeki kişi ile yukarıdaki tanımlamada bu durumu psikolojik rahatsızlık boyutuyla yaşayan kişinin durumlarını birbirinden ayırt etmek gerekir.
Yaşadığı toplumun dinamiklerine uyumlu olduğunu göstermeye çalışan ve aslında psikolojik sağlık ve verimini gün geçtikçe kaybeden kişi, giderek konfor alanından çıkmakta zorlanır.
Çünkü aksi hareket ederse toplum onu reddedecektir. Bu durumun çaresizliği kişiyi kendinin de inandığı bir dünyada olmaya her gün biraz daha inandıracaktır.
Çevrenizde bu tanımlamaya uyan kişileri izle ve yönet taktiğiyle içinden bulunduğu durumdan çekebilir, bir uzmandan destek almasını sağlayabilirsiniz.
Son Kazanan Riyakar Olan mıdır?
Olumsuz bir davranış biçiminin son kazananı olmak pek olası bir durum değildir. Doğada yetişen zehirli bir otu düşünün; çevresindeki yararlı meyveyi, gül fidanını ya da belki ulu bir ağacı yerle bir eder, kurutur, yok eder. Evet buna gücü yetmiştir. Ancak günün sonunda onun da vadesi dolar ve canlı formunu kaybeder.
Hiçbir savaşın, hiçbir kavganın, hiçbir yalan düzeninin kazananı yoktur. Elde edilmek istenen utkunun zehirli oluşu ona ulaşmayı etkilemeyebilir. Ancak ulaşılan utku zehirli olduktan sonra, ona sahip olunduğunda varılacak nokta yine yok oluştur.